si isko ug minay

Si Francisco Andakan maoy usa katawo nga tabian ug hambugiro.

Alang kaniya walay butang malisud sa kalibutan.
Kong magsulti sa Amérika,siya moingon dayon: "Ang mga lubi didto mamungag kapayas".

Kong magsulti sa mga babaye, manghambug dayon: "Kana si Kuan akonghinigugma. Pagka paraygon nianang dagaha". Sa usa ka pulong, maoy olitawong tigpaatab, apan hadlokan uyamut.

Usa ka adlaw niana, nakakita siya kang Minay, usa ka maambong tindira sa tuba sa Tiyanggihan sa San Nicolas. Sanglit lagi hadlokan, siya igo lang moduol ug motangway ug tuba. Human ug inum sa tuba, mangagho ug kusog ug pugngan ang dughan, daw gisakitan sa kasingkasing. Sa makaupat na kini niya himoa, si Minay nakasabut ug nagpahayag kaniya:--Ayaw palabii ug pangagho, Isko; akó nakasabut nga ikaw nagmahal kanako ug ayaw paghunahunaa nga dili ko ikaw baslan.

--Oh, mga langit! Oh, tuba nga palaran! Minay, pastilan, dili gayud akó makapanihapon sa amo tungud sa kalipay--mituaw si Isko.

--Lakaw na, ug ayaw pagsaba. Unyang gabii, sa ika 10 ang takna,adto sa among luyó kay makigsulti akó kanimo--miingon si Minay.

--Oo, mahimo, mahimo.Si Isko mibulag sa tindahan ni Minay, nagpanilap. Mao pa kadtong higayona nga siya makabaton ug "cita" kun tagbo ug nagkanayón:"Sa luyó sa ilang balay; sa ika 10 sa gabii. Malalim nga iadto kay sugo man sa gugma; apan diha da ba abta si Ta-Tinang, si Binsis ug si Man-Binoy; kanang dapita awaaw kaayo ug anaa magponsisok ang mga agta ug mga balbal...

Apan walay sapayan; aniay bahi ko dili moila ug aniay baraw ug garrapa sa lana nga sumpa sa tanang mga panuway."Hapit na mohagtok ang ika 10 sa gabii. Si Isko miloklok sa iyang baraw, mikuha sa bahi ug sa garrapa nga sumpa, naghinapay ug dayonglakat.

Sa dalan nahiatol nga usa ka pilikpilik mitingog. Si Isko nahikugang ug gitan-aw ang iyang garrapa kong ang lana mibukal ba, apan kay wala siya mituaw: Salamat kang Bathala! Sa pag-abut niya sa luyó sa balay ni Minay, diin walay makita tungud sa kangitngit ug diin bisan tuslokon ang mata dili hibaloan, siya mibarog ug nanukad kay nagpanagana sa mga abat, labi na kay maó pay pagtunob niya niadtong dapita. Usa ka punoan sa lubi nga naputol kaniadto sa pagbagyo sa 1912 ug nagbarog gihapon, gikatahapan niya ug gipakaingog abat na.

Tapus niya sudonga, iyang giduol ug gipamulongan:--Kong ikaw tawong binuhat sa Dios, pagtug-an sa imong tuyo; apan kong si Minay ka, kaloy-i akó.Sanglit lubi, dayag na lang nga walay tubag nga nabati. Si Isko mikurog, gipaningot, kadaganon ug dili. Sa pagtanaw niya nga wala man gayud motubag, gipuspusan niya pagkalit sa bahi ug dayon dagan.Sa dakung kadaut niya, didto siya mahadulong sa usa ka kanal nga punó sa mabahóng lapok. Naipo siya hangtud sa hawak sa maong lapok ug misinggit pagingon: "Patay na akó. Tabang kamó. Minay, Minay, tabang".Gilingi niya ang lubi nga gipuspusan. Giabut siyag katahap ug iyang giduol pagusab. Naghinay siya, nanukad, gibakyaw nga daan ang bahi sakamut nga tuo ug sa wala ang baraw. Apan sa paghikap, nakugang siya, gilagpak sa iyang duha ka kamut ang punoan, ug miingon:--Pastilan, lubi kaman diay!

Si Isko, punó sa kaguol, naluya, nagsalig pangusmo tungud sa kabahó sa lapok, ug mipauli sa iyang balay. Nag-ilis ug naligo. Ang bahi gisalibay, ang baraw gibunó sa suwambi ug ang garrapa sa lana gibuak... Napungot.
Sa pagkabuntag nagsulat kang Minay ning mosunod:

"Hinalarang kong Minay:

--Daku kaayo ang gugma ko kanimo, dili hitupngan ni bisan kinsa nianang
mag-alirong kanimo sa tubaan; apan, kong magkanunay akong mahatuslob sa kanal ninyo ug maligo magabii, ayaw palandunga nga dili ko ikaw puspusan. Kagabii hilabihang hulat ko kanimo hangtud nga giabut akog "desgracia": nahulog sa inyong kanal. Kong buut kag tagbo, hawani ang inyong luyó, kanang lubi putla, taboni ang kanal ug pagsuga aron wala kitay kahadlokan.

Imong ISKO".

Sa pagbasa ni Minay nianang sulata, nahikatawa ug nagsulat ning balus nga mosunod:

"Pinangga kong Isko:

--Nadawat ko ang imong sulat, ug nasakit akó sa nahitabó kanimo. Ang imong tuyo mahimo, ug unyang gabii balik sa among luyó sa maó gihapong takna. Ang imong tugon tumanon kó.

Imong MINAY.

"Apan gisabut ni Minay ang iyang igsoon lake nga kong managtagbo na gani sila, mokalit siya paggula ug iyang lutoson si Isko.Si Isko, sa pagkabasa sa balus, nalipay ug gihulian sa iyang mga kasakit. Miadto sa tagbo, ug ikog sa pagi na ang gidala. Sa pagtan-aw nga hayag na ang luyó sa balay ni Minay ug mahawan, nakaingong:"Mao na kini karon. Mahawan, mahayag, dili kita pagakulbaan ug sama sa usa ka dumogan....Sa pagkataod-taod, nabati kini:

--Isko!--miingon si Minay.

--Minay!--mitubag si Isko.

--Karon--nagpadayon si Isko--ania kana gayud. Kagabii hilabihang antus ko. Marika, Minay, marika, ayaw kahadlok.

Dinhi migulho pagkalit ang igsoong lake ni Minay ug gilutos si Isko nga nagkabuang ug dagan hangtud nga hibiyaan ang ikog sa pagi. Naligo sa singot nga mabugnaw, gahangos ug nanakmol, miabut si Isko sa iyang balay ug nagkanayón: "Maayo niini polis ang dad-on ko kong mangayog tagbo si Minay. Dili kini mahimo: mamatay akó sa kanunay nga dinaganay".Ug nahikatulog, nagdamgo sa mga parayeg ni Minay nga wala niya hiagumi....

si amboy ang palahubog

I.Si Amboy maoy usa ka tawo nga walay pagbalhin sa iyang batasan. Mamoo siya sukad sa buntag hangtud inigsalop sa adlaw, magbulad sa init,ug ang singot sa iyang kalawasan walay pag-uga tungud sa hilabihang pakigbugno sa panginabuhi; apan si Amboy, Amboy gihapon; wala mouswag ni madiyutay, walay sapi gihapon. Ang iyang asawa nasubó kaayo niini. Ang ilang duha ka anak nga lake--duha ka mga magagmay, apan mga maabtik nga bata--maoy nagabuhikanila: mangarga mabuntag sa Karbon ug kong dili makapangarga,manuroy sa pagkalimpiabotas aron lamang makaiyawat 30 kun 40 sintabosang adlaw.Apan, -unsay naingnan ning masulub-ong kahimtang?

Si Amboy nga hiilhan sa iyang mga silingan sa ngalan Kakha-Tuka, maoy usa ka tawo nga nagbaton sa daghang kahilayan, ug usa kanila mao ang pagkapalahubog. Madasigong anak ni Baco, siya walay laing mga maayong higala ning kalibutan kong dili ang tuba, tumbok ug toytoy ni Unyang, nga iyang suki. Gawas niini, ang kinabuhi alang kaniya, angay lamang yam-iran....

II Usa kadto ka hapon. Nagulan-ulan. Matugnaw ang panahon. Sa Tiyanggihan sa Karbon nagapundok ang mga mamomoo. Kadtong adlawa maoy adlaw sa panuhol: sabado. Ang tindahan ni Unyang gialirongan: ang tumbok ug bagol kanunay nagkagalkal ug walay pahulay. Sa atubangan sa toytoy, nagtindog si Amboy nga ang ilong ug mga ngabil nagsinaw tungud sa adobo nga sumsuman; siya makapulo na moingon:

"Dungagi pa ug 4 ka sintabos."

Sa luyó niya diha usab ang usa ka babaye nga nagpandong, ug mao si Loleng,ang asawa niya nga nagkanayon:

--Amboy, igo na intawon, igo na paginum; adto na kita; ang mga bata nato karon....
---Unsa ka? Patiran ko unya ikaw hinoon tingalig molagpot ka saKawit. Hala, Unyang, takus, takus ... Aniay 5 pisos nga "papel de banco" diha kanang daan kanimo. Ang sa tuba dili moinum, sa tiyan angay latuson! Takus, takus, Unyang.
--Pasagdan lang nimo siya Loleng. Wala bitaw kana maunsa—misagbat ang manininda.
--Bitaw pasagdan lang. Mao kana ang inyong tinguha kay makasapi man kamo sa akong bana.

III Si Amboy hubog na; dili na balig usa ka diyot. Nagsalig singgit ug gipundokan sa mga tawo. Si Unyang, ang manininda nga nagsalig hawid kaniya, gipuspusan sa tumbok ug nahuboan sa saya sa dinagan. Ang malomo nga Loleng, tungud sa kaulaw, mihilak ug mipauli sa ilang balay. Usa ka polis, tapus ang tunga sa takna nga pinangita kaniya,miabut. Giduol si Amboy nga nagligidligid sa yuta, gipikpik ang paa ug gisultihan:

--Uy, tawo, bangon. Polis akó. Bangon na. -Dili ka mobangon? Ania bayay posas.Si Amboy bisag hubog giabut ug kahadlok ug mibangon. Nahinumdum siya nga ang mga pilipinhon polis dili mahadlok sa hubog, labi nakong kini maoy pilipinhon.

--Karon mouban ka kanako--matud sa polis--ug adto ka pahulay sa munisipyo.

--Oo, mahimo. -Kinsa ka ba? Ah! polis, polis ka diay. Akó dilimahadlok bisan asa dapit. Akó anad na kaayo sa inyong bilanggoang angso

....Ang mga tawo nangatawa.

Ang polis wala magtingog: maligdong ang iyang nawong, namula. Samtang nagpadulong sila sa munisipyo, sa Tiyanggihan walay laing gisultihan kong dili si Amboy da. Ang usa moingon nga maayong patagmon aron mabalhin ang batasan ug dili na magantus ang iyang banay. Ang usa usab mipahayag nga angay ilakip sa silot ang mga"tendera" nga baskog mogalagala kang Amboy aron lang makasapi. Mihagtok na ang ika 8 ang takna. Ang Karbon nagakamingaw. Mao day gatugaw niadtong kahilum ang maalangisig nga iwik sa mga baboy nga giihaw niadtong gabhiona.

IV-Ug si Loleng? Ah! Si Loleng atua sa iyang payag, sa iyang nawilihang payag nga mao ang saksi sa gidak-on sa iyang mga kaguol. Nagbakho siya,nagadangoyngoy ug sa iyang mahamis ug mapulang aping midaligdig ang usa ka baha sa mga luha. Ang iyang duha ka anak, ang duha ka bata nga si Binsis ug si Amon, nangatulog sa, nagabay-od sa salog nga walay banig ug walay unlan, ug wala managpanghibalo sa nahitabo sa ilang amahan. Si Loleng mitotok pagtan-aw sa duha ka mga bata ug unya,sa kalit, miluum paghilak, ug gigakus niya ang duruha ug mituaw:

Alaut nga mga anak ko!

Si Binsis, ang magulang, nahigmata ug nangotana:-- Naunsa ka, nanay? -nganong gahilak ka? -unsay nahitabo?

--Walay nahitabo, anak ko. Akó hinoon gigutom kay wala pa akó makapanihapon. Si tatay mo wala pa mopauli.

Si Binsis mibangon, mikuot sa iyang bulsa ug, dinala sa iyangpagkabuotan, miingon:
--Aniay 10 sintabos nga akong kinargahan kaganinang buntag, -buut ka nga ipalit kog sud-an ug puso?

Si Loleng mitando ug niadtong gabhiona ang iyang panihapon pikas da nga pusó nga gisudanan ug buad nga bolinaw. Malisud ang iyang pagtulon kay ang iyang dughan naghuot sa mga kasakit. Si Binsis mibalik pagkatulog. Si Loleng nahikatulog usab dinala sa kaluya. Apan, -kinsay makatulog, kinsay makapahulay kong ang kalag ug kasingkasing ginasakit sa dili ikasaysay nga mga kasakitan?

Kini maoang nahitabo sa alaut nga asawa ni Amboy nga mibangon sa pagka 3 sa kaadlawon ug miluhod sa atubangan sa larawan sa Mahal nga Ulay ug namulong ning pangamuyo:

--Oh, Ulay nga mahal ug maloloy-on!
-Unsa, unsay sala namo ngakami anķa nahabanlod man sa kahiladman sa mga kasakit?
Tug-ani,tug-ani intawon akó.
Ikaw mao ang akong hinalaran,
ikaw mao ang akong mapuangurong manlalaban ning kalibutan;
sa imong mga makagagahum nga kamut ginatugyan nako kanunay ang akong kinabuhi ug sa akong mga anak;
ug kong kami nakasala batok kanimo,
hangyuon ko sa imong kalooy
nga tug-anan nimo akó aron sa pagbantay sa kaulahian
ug aron sukad karon imo kaming pasayloon sa makalibo nga pasaylo.
Daku, walay sama kining among mga kasakitan,
kining kadautan namo.
Lamdagi intawon,oh Mahal nga Ulay,
ang kasingkasing ug hunahuna ni Amboy
ug dad-a sa dalan sa kaayohan ug sa katubsanan niya.
Mao da kini ang pangayoon kokanimo:
tabangan unta ug kaloy-an nimo kami
sa pag usab sa taras sa akong alaut nga bana
ug iuli mo ning among ubos nga payag
ang kalinaw ug ang kalipay nga upat na karon ka tuig wala namo hiagumi....

Si Loleng wala makatibawas. Nahapalingkod ug mihigda sa iyang giludhan. Ang kahilum niadtong gabhiona, halaum kaayo, mamingaw ug makapahadlok. Sa layo kaayo, nabati ang toktogaok sa usa ka manok nga nagpahibaló sa pagabut sa kaadlawon. Si Loleng, umog ang mga mata sa luha, nahikatulog.

V Ika 9 sa buntag. Sa atubangan sa Juez de Paz miatubang si Amboy kinuyogan sa usa ka polis. Ang Maghuhukom namulong:

--Ikaw mao diay si Pablo Valderrama. Akó nakaila na kanimo. -Nganongwala kay pagtagam? Makapulo ko na ikaw ibalhog sa bilanggoan tungud sa imong pagkapalahubog ug karon ania na usab ikaw tungud sa mao gihapong sala. -Unsay gilihi kanimo nga dili ka man motagam?
Ah! Pablo,Pablo: ikaw dili lamang kay nagpakaulaw sa imong kaliwat ug sa isigmoka mamomoo, kong dili usab gihimo mong alaut ang imong tibook nga banay. Kong unsay dangaton sa imong asawa ug mga anak, ikaw mao ang tagsala unya sa ngatanan. Karon, tungud sa imong pagkawalay pagtagam, tungud sa imong pagkabagag nawong, silotan ko ikaw sa 2 ka bulan sa bilanggoan.
Human, ang Maghuhukom miatubang sa polis ug miingon:

--Uy polis, dad-a kini sa silong.

Si Amboy gidala una sa bilanggoan sa munisipyo ug tapus dinhi
gibalhin sa Bilibid. Wala dangti ug bulan, siya nasakit: nagluspadug nanghupong ang nawong ug tiil. Ang mananambal sa Bilibid nagtagna
nga ang sakit ni Amboy anaa sa tinai ug rinyon ug maoy sinugdanang hilabihan nga inom sa tuba, tanduay ug uban pang mga alak. Sa ikatulo na ka bulan, si Amboy naghigda sa banig ug dili makabangon:ang iyang bukó-bukó, nawong ug tiil, namutó ug nana ang miagus. Sa pagkaupat ka bulan, tungud kay mikawat paginom ug tinto, nadak-an sa sakit ug mamatay.

VI Si Loleng balo na.Nag-usara lamang pagpuyó ug inubanan sa iyang duha ka mga bata nga mao ang iyang bugtong nga kalipay nga nahabilin. Sanglit batan-on pa, makabibķhag ug bulawanog gawi, si Loleng wala kawad-i sa mga maghahalad nga misampit sa iyang gugma; apan ang ngatanan gitubag niya nga makausa da mahagugma ug kanang gugmaa dili na niya mabawi kay atua na sa usa ka kalibutan.Punó sa mga tunók ang dalan sa iyang kinabuhi, manulonda nga sinakit ning yuta, ang buotang asawa ni Amboy walay laing gisangputan kong dili da usab ang mabugnaw nga lubnganan. Si Loleng, sukad mamatay si Amboy,nasakit sa sakit sa kasingkasing: ang iyang kinabuhi, ang kaambong niya nagakaupos daw usa ka kandila ... Sa adlaw nga 3 sa Septiembre,nga mao ang namatyan ni Amboy, namatay usab si Loleng sa taliwala sa dakung kakabus.

VII Nangagi ang 20 ka tuig. Usa sa adlaw niana, ang Sugbo naukay. Usa ka mabagang panón sa mgalungsoranon, pinangulohan sa mga magsoon GG. Wenceslao ug Ramón Valderrama, nagsuroy sa kadalanan ug naghimog mga miting batok sa batasan sa pagkapalahubog ug sa palahubog. Ang mga manininda sa tuba ug alak gipanaglutus sa panón. Ug ang ilang mga ilimnong baligya gipanangyabo. Si Wenceslao napagaw sa hilabihang singgit ug pakigpulong. Kadtong mga nangulo dili lain kong dili si Binsis ug si Amon, ang mga anak ni anhing Amboy ug ni anhing Loleng, nga nangulo niadtong panón,nga dinani sa ilang mantalaang "Ang Manguguba" nga walay laing tuyo kong dili ang pagbatok da sa mga kahilayan.....

ang mga mahadlokon

Domingo kadto sa kaadlawon, ika 3:30 ang takna. Mao kadtoy adlawngsimbahon. Si Ating ug si Tuloy namangon ug nanagsulti pag-ingon:--Tana, Tuloy; angay na karong isimba.--Tana. Kaganina ra bitaw akong nagsangpit kanimo.Ug ang duruha nanganaog. Angay hibalo-an nga kining duruhį ka mgaolitawo pulos mga hadlokan kaayo ug dili makalakįt kong dili magkuyoggayud sila. Samtang sila nagalakat sa taliwala sa kangitngitan sadalan, nabati nila nga may nagasunod sa ilang luyó ug ang lakangilang nabati usab pag-ayo. Si Tuloy namugnaw, mikablit kang Atingug mi-honghong:--Lingķa kinsa kana.--Ah! dili akó--mitubag si Ating.Ug ang duruha naglakat nagginunitay sa ilang mga kamut. Mihunong silaug ilang napamati nga ang gasunod mihunong usab. Midagan silį ug anggasunod kanila midagan upod.--Mamatay na kita, Tuloy!--mihonghong si Ating.--Ayaw pagsaba! Pangadye lang ...--mitubag si Tuloy.Ug ang duruha nagpadayon paglakat padulong sa simbahan. Silangduhį gipaningot ug mabugnaw ug ang ilang mga kalawasan nangurogsa kalisang. Bisang kinsa kanila wala makapangahas sa paglingi saluyó: mahadlok motan-aw sa nawong sa Tambaluslus. Samtang naglakat,nangadye sila, gisangpit nila ang tanang Balaan sa Kalangitan, apanang gasunod sa ilang luyó wala mawalį.Misulod sila sa simbahan. Mangitngit pa. Apan, ang ilang kalisangmilabķ pagdakś kay ilang nabati nga dihį gihapon sa ilang luyó angnagsunod nga miuban usab sa pagsulod sa simbahan.--Lingķa gani kanį; tan-awon mo; ayaw kahadlok--miingon si Tuloy.Milingi si Ating ug dayon ingon:--æNahibalo ka kong kinsa diay kining banyaga nga diriyut makamataykanato sa kuyaw? Mao si "Barbon", ang irong dakś ni Birino, nga imongpagapakan-on sa ato.Dili tiaw ang kagubśt sa simbahan. Si Tuloy ug si Ating nanindogsa ilang giludhan ug nagsininggitay pagingon: "Puspus Ating, halįpuspus. Puspus Tuloy; ayawg buhķa kanang banyagang mananap".Ang mga nanimba naghuot sa pultahan sa dinaganay; isigkaratil. Nalisangtungud kang Ating ug kang Tuloy nga, binakyaw ang ilang mga "garrote",nagliyoliyo sa bangko aron sa paggukod kang "Barbon".Ang Pari nahunong sa iyang pagmisa; ug ang mga bata nga sakristan,tapus ibunó ang siryales, nawagtang.Gisangputan: silang duha gidakop sa polis samtang si "Barbón" mipaulisa ka Birino nga agalon niya, ug nakahunahuna tingali nga dili maayongkuyogan ang mga hadlokan....

si inday lider na sa piniliay

Konó adunay balaod nga uyonan sa Legislatura aron sa pagtugot samga babayeng pilipinhon sa paglakip sa piniliay. Sa ato pa, makahimosila sa pagpili sa mga pilionon ug mahimo usab nga sila ang piliongmga punoan.Akó dili kaaway sa mga babaye, apan mahitungud ning butanga ibaligya-kóang akong kalag (kong dili na dawaton sa Agencia ni Michael ug niRegino Torres) kang Satanįs, aron lang sa pagsupak ning tuyoa.æNga ang babaye makalakip sa piniliay?Jesus! Jesus! Jesus!Kadakung salikwaot niana.Ang atong giingong "manulonda sa balay", ang buotang magtutudlo saatong mga anak, ang bangil sa atong mga paghisukamud sa ibabaw ningkalibutan, sumala sa matahum nga pulong ni Jakosalem, mao na hinooymangitag mga pumipili, mao na hinooy manuot sa kabalayan, mao nahinooy manalit sa tubį, mamikpik sa abaga sa mga tawo, mamayad sasidula, mangablit....Jesus! Jesus! Jesus!Kong kini maoy modangat, sa walay duhaduha igakita ta kining mosunod:nga ang bana maó nay molung-ag, maó nay manursi sa iyang kamisin,motuwa sa isda, molugaw, moligo ug mopahid sa sip-on sa iyang mga anak,manlabį, ug mosilhig sa kaugalingon.Kong kini madangat, ang mga bana hayan mangaklas tungud kay dilimakaantus sa paghikay sa abó ug pagpanakdak sa mga labhanan.Kaayong talan-awon tuod no!Samtang ang asawa atśa nagbara-bara sa kadalanan sa pagsikop ug mgapumipili, samtang ang asawa atśa sa kabalangayan nagsangyaw sa mgakandidatura, linulho ang sinina, tinampi ang saya, pinangko pagayoang mga buhok, ang bana intawon atśa sa kosina nagkabulingit ang lawassa lubut sa kulon, naggunit sa luwag, nagukay sa linugaw alang sa mgaanįk, ug unya kong kapuyan na, moyakį aron sa pagtibawas ug sursi sakamisin nga nangagisi gumikan sa mga pang-labni sa asawa nga politika.Kini mahitungud sa mga babayeng minyo.Ug mahitungud sa mga dalaga, æunsay atong makita?Abuton akog kagu-ol kong palandungon ko na ang pagabuhaton sa atongmga dalaga nga lider sa piniliay.Kay ækinsay dalaga nga mohigda sa balay sa mga pilionon ug samga pumipili? ækinsay makahimo sama sa ginahimo karon sa tanangpiniliay nga ang mga lider, aron sa pagdani sa mga pumipili,kinahanglan nga motupad, mogunit, mogawos-gawos, mokablit, mogakusug mokuot pa sa bulsa sa pumipili, aron sudlan paghilum ug cuartanga ikatangway? ækinsa, kinsang babayhana ang makahimo niini?Ang babayeng daga nga makahimo niini, adunay usa ka ngalan da: HUGAWAN.æUg motugot kitang mga lake nga ang atong mga maamyon ug buotangdalaga, ang atong mga minahal ug inunongan nga asawa, mangahimongHUGAWAN gumikan sa politika?

vow of celibacy

Septembre 23, 2008.Pipila ka mga semana sa wa pa moabut kining maong petsa, gibati ko ang kakuyaw ug kakulba nga sagol ang kahinam. Mao ba kaha kini ang gibati sa tanang niagi sa akong agian? Sukna ko’s akong kaugalingon. Mao ba sab kaha ni ang gibati sa mga ulitawo nga hapit na kasla? Kana wala ko hisayri. Pero, basin susama lang tungod kay susama man ang gipangayo nga mithi nga angay puy-an sa usa ka minyo ug sa usa ka “celibate”. Ang duruha nagkinahanglan og bug-os nga hunahuna ug kasing kasing nga dili na mangitag laing asawa/bana alang sa mga minyo, ug ang dili pagpangitag asawa alang sa usa ka clerigo.

May mga kaadlawon nga magum-os ang akong banig sa pag-alindasay. Tungod tingali kadto sa kakulba, tingali usab sa kahinam. Ang akong hunahuna santopan sa mga pagpangandoyng sama niini: nga nindot gyud tingaling duna koy asawa kay aduna koy ikasulti-sulti, kasumbongan, mahalon, katupad sa pagkatulog ug uban pa. Ilabi na gyud kalalim kung tagikan ko panahon sa hilanat unya dunay mosalimbong kanakog habol gikan sa katugnaw ug motunol sa mainit niyang mga bukton...You know na!

Usahay sulod sa akong handurawan palandungon ko ang pagsibog ning maong bokasyon. Daw gikuninitan, daw gitapok-an ko sa daghan uyamot nga mga pangandoy ug posibilidad sa kinabuhi ug sa mga posibling maayong dangatan ko sa natad sa panrabaho. Akong paghilantawan ang kinabuhi sa usa ka pari; ang hilabihang kamingaw diha sa katigulangon tungod kay balo nga unay kun biyudo nang daan. Kung sa iningles pa “frozen delight and forbidden fruit”... mipaambit lang kos akong gibati. Kalma lang mo diha.

Septembre 23 sa hapon dili na nako masabot ang akong gibati, nangompisal mi ug ang akong classmate- si Lumardz. Kini kauban sa mga pangandam sa pagsulod sa kinabuhi nga dili tiaw. Kay tiaw ba diay nang pagsaad nga dili na magminyo? Nga usahon ang hunahuna alang sa kaayohan sa katawhan sa Dios ug dili sa kaugalingon o sa pipila lang ka mga linalang- asawa ug mga anak.

Ug niabot gyud ang akong gikahidlawan ang Candidacy to Holy Orders. Alas 6 kadto sa bag-ong gabii. Miabot ang Talahurong si Obispo Julito Cortes aron mopasaad kanamo nga among putlon…ang among pangandoy nga magminyo...Usa ka butang nga dili nako malimtan sa iyang wali mao "ang paghinumdom sa tanang grasya nga midangat sa among kinabuhi"…ug paspas nga mibalik ang akong handurawan gikan sa akong pagkabata…ang kaugalingon kong kinabuhi ug kaantigohan, ang akong pamilya nga maoy unang nag-umol kanako nga maingon ko karon niini. Ug daw mihunong ang mga gutlo...nahinumdom ko niadtong ako first year philosophy. Gituhoan ko nga biyaan na mi sa among inahan tungod kay sumala sa diagnosis sa mga doktor aduna siya'y rheumatic heart disease ug tubercolosis of the lungs...nag-anam siyag higos hangtud nga ang iyang paa inogn na lang kadako sa akong niwang nga bukton. Niadtong tungora dunay mga gabii nga didto ko gigahin ang akong mga gabii sa ospital imbis sa seminaryo. Ug taliwala sa mga luha akong gihulga si Jesus niining mga pulong: Jesus maunsa gani ang akong nanay, mamutos gyud kog way langan dinhi sa seminaryo...!

Ug salamat sa Dios. Usa lamang kadto sa mga hitabo sa akong kinabuhi diin na-confirm ang akong desisyon nga mag-pari. Karon, si Nanay maoy nibayad para sa akong celibacy ring nga magpahinumdom kanako sa akong hunahuna sa upat pay akong edad, nga akong ihalad ang tibook kong kinabuhi ngadto sa Dios ug sa iyang mga gimahal diha sa pagkapari.

Kung magsud-ong ko sa mga tudlo sa akong mga kalumon sa seminaryo, tugkag pahiyom ang akong panagway sa paghunahuna nga daghan diay kami nga mibuhat og usa ka maayo nga desisyon sa kinabuhi, daghan usab kaming magtinabangay panahon sa mga unos nga among mabagatan ug daghan kami nga magbudlay sa parasan sa Dios.

Sa mga gabii nga milabay sukad niadtong Kandidasiya sa Santos nga Orden akong giingnan si Jesus: Noy, wa ko mahibawo unsay dangatan ning akong kinabuhi usa ray akong nahibaw-an ug nisalig ko niini, nga bisan pag mobalit-ad ning akong kinabuhi dili ko nimo biyaan.

ariel dutosme

duol na lang

Hinayhinay mohamok sa akong galamhan kung mao na ba gayud kini ang kinabuhi nga akong puy-an hangtud sa ikamatay ko. Punto nako: pipila na lang ka adlaw ug manaad na ako sa pagpabilin nga dili minyo sa tibuok kong kinabuhi.

Sigurado na ko sa akong gipili?

Daghan nang mga emosyon ang nagasto nako niining maong pagpili: kaguol, kahingawa, kalipay, kahinangop, kabalaka ugbnp...

Normal lang tingali nga bation ko niining mga panuwaya ni!